“Zdrowie nie jest wszystkim, ale bez zdrowia wszystko jest niczym.”
Artur Schopenhauer
Kochane Panie 🙂 nietrzymanie moczu można wyleczyć 🙂 …
Według najnowszych statystyk problem nietrzymania moczu dotyka ponad 3 milionów kobiet w Polsce… Z tego pół miliona boryka się z nim na co dzień… Co ciekawe, kobiety jednak bardzo rzadko zgłaszają się z tymi dolegliwościami do lekarza..A szkoda, bo jak się okazuje nietrzymaniem moczu można bardzo skutecznie leczyć…
Co warto wiedzieć i jak można sobie poradzić z tą wciąż uważaną za wstydliwą chorobą?
- nietrzymanie moczu to niezależny od naszej woli wyciek moczu;
- nietrzymanie moczu może mieć różne przyczyny, w zależności od których dobierana jest odpowiednia terapia;
- najważniejsze czynniki ryzyka w wypadku kobiet to przede wszystkim:
- wiek – wraz z wiekiem znacząco wzrasta częstość nietrzymania moczu; u kobiet szczyt zachorowalności przypada na wiek okołomenopauzalny, jednak nie jest to wyłącznie choroba kobiet starszych- występuje u 20% kobiet w wieku rozrodczym;
- ciąża i poród – już sama ciąża stanowi czynnik ryzyka nietrzymania moczu, ponieważ stanowi znaczne obciążenie dla mięśni dna miednicy; poród drogami natury, szczególnie przedłużony lub zabiegowy poród (z użyciem kleszczy lub próżnociągu położniczego), a także poród dużego dziecka predysponują do wystąpienia nietrzymania moczu; cięcie cesarskie nie chroni przed wystąpieniem zaburzeń czynności dolnych dróg moczowych, szczególnie jeśli wykonywane jest w trakcie porodu, czy przy jego dużym zaawansowaniu;
- niedobory hormonalne – obniżony poziom estrogenów w okresie około i po menopauzalnym , jak również u kobiet w tzw. chirurgicznej menopauzie (po usunięciu jajników) również jest elementem wpływającym na wzrost częstości nietrzymania moczu;
- wzrost ciśnienia w jamie brzusznej – przewlekle podniesione ciśnienie w jamie brzusznej np. z powodu fizycznej pracy związanej z częstym dźwiganiem, ale także wynikające z otyłości, poprzez nadmierne obciążenie dna miednicy stanowi czynnik schorzeń uroginekologicznych – w tym właśnie nietrzymania moczu. UWAGA!! U kobiet otyłych ryzyko nietrzymania moczu (szczególnie formy wysiłkowej), jest nawet trzykrotnie większe niż u kobiet z prawidłową masą ciała;
- operacje w obrębie miednicy mniejszej – poprzez uszkodzenie struktur nerwowo – mięśniowych mogą stanowić przyczynę zaburzeń czynności dolnych dróg moczowych;
- styl życia – elementy codziennego funkcjonowania wpływające na czynność dolnych dróg moczowych to między innymi: spożycie alkoholu i kawy (działają drażniąco na pęcherz, nasilając objawy naglącego nietrzymania moczu), zaparcia, palenie papierosów, złe nawyki higieniczne, przetrzymywanie moczu (w ciągu dnia nie powinno się oddawać moczu rzadziej niż co 3 godziny), niewystarczające nawodnienie (powinno się przyjmować co najmniej ok 1,5 litra płynów na dzień).
UWAGA!! Rozróżniamy różne rodzaje nietrzymania moczu:
- wysiłkowe nietrzymanie moczu – popuszczanie moczu przy różnego rodzaju wysiłkach. Może występować przy kaszlu, kichaniu, śmiechu, dźwiganiu, podbieganiu, wchodzeniu po schodach lub współżyciu. Dotyczy zwykle młodszych kobiet i obejmuje ponad połowę pacjentów z nietrzymaniem moczu. U podłoża tego rodzaju objawów leży osłabienie mięśni dna miednicy (szczególnie przez ciąże, porody, otyłość, fizyczną pracę, urazy). Zależnie od nasilenia dolegliwości wyróżnia się trzy stopnie wysiłkowego nietrzymania moczu:
I – wyciek moczu przy nagłym i znacznym wzroście ciśnienia w jamie brzusznej (np. napad kaszlu)
II – popuszczanie moczu przy umiarkowanym wysiłku-np. chodzenie po schodach
III –popuszczanie moczu w spoczynku.
- naglące nietrzymanie moczu (inaczej nietrzymanie moczu z parć) to postać, w której występują nagłe, niemożliwe do opanowania parcia na pęcherz. Przy tym może, ale nie musi, towarzyszyć im popuszczanie moczu. Parcia mogą być wywoływane przez określone bodźce, np. puszczanie wody do zmywania. Często występuje także tzw. objaw „klucza w zamku” – kiedy wracając z zakupów w windzie lub przed drzwiami do domu napada nas nagła potrzeba oddania moczu i nie zdążamy dobiec do toalety. W tej postaci nietrzymania moczu występuje także częstomocz – oddawanie moczu powyżej 8 razy na dzień oraz nokturia, czyli oddawanie moczu więcej niż 1 raz w ciągu odpoczynku nocnego. Pacjentki z tą postacią choroby często rezygnują z wychodzenia z domu, wyjazdów, a każde wyjście z domu wiąże się z tworzeniem ‘mapy toalet’ dostępnych na planowanej trasie.
- nietrzymanie moczu z przepełnienia – to rzadsza postać choroby, która wynika z nadmiernego rozciągnięcia pęcherza. Kiedy pęcherz gromadzi bardzo dużo moczu, rozciągając się „jak balon”, często bez odczucia parcia, a następnie gdy przekracza „granicę” możliwego wypełnienia opróżnia się małymi porcjami. Dzieje się tak przy niektórych schorzeniach – cukrzycy, urazach rdzenia kręgowego, a także przy przewlekłym przetrzymywaniu moczu. Z taką sytuacją mamy do czynienia na przykład w pracy, nie mogąc skorzystać z toalety kiedy czujemy taką potrzebę, parcie po jakimś czasie mija, wracamy z pracy do domu i przypominamy sobie, ze przecież te kilka godzin temu chciałyśmy wyjść do toalety. Jeśli taka sytuacja się powtarza, zaburzone zostają prawidłowe mechanizmy funkcjonowania pęcherza i występuje problem zarówno z utrzymaniem moczu jak i z prawidłowym opróżnieniem pęcherza.
- nietrzymanie moczu pozazwieraczowe – to rzadka postać nietrzymania moczu, wynikająca z zaburzeń anatomicznych wrodzonych lub pourazowych.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ!!! Różne przyczyny nietrzymania moczu mogą występować jednocześnie u jednej pacjentki powodując tzw. mieszane postacie nietrzymania moczu.
I teraz: w jaki sposób możemy leczyć nietrzymanie moczu?…
Obowiązkowo trzeba udać się do lekarza specjalisty: każda postać nietrzymania moczu wymaga indywidualnej diagnozy i indywidualnego leczenia.
Leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu opiera się przede wszystkim na wzmocnieniu struktur dna miednicy (mięśni i elementów powięziowych) odpowiedzialnych za ich prawidłowe funkcjonowanie.
- pierwszym etapem leczenia, szczególnie u pacjentek z niewielkim nasileniem dolegliwości jest leczenie zachowawcze, czyli rehabilitacja mięśnia dna miednicy poprzez ćwiczenia, które można wykonywać samodzielnie w domu po przeszkoleniu przez lekarza lub wykwalifikowanego fizjoterapeutę;
- ćwiczenia z wkładkami dopochwowymi;
- stosowanie specjalnych wkładek lub tamponów podtrzymujących cewkę moczową przy wysiłkach;
- miejscowe (dopochwowe) leczenie hormonalne;
- zabiegi fizykoterapeutyczne np. elektrostymulacje mięśni dna miednicy, które również po odpowiednim szkoleniu pacjentka może wykonywać samodzielnie;
- leczenie zachowawcze kontynuuje się co najmniej przez 3 miesiące, zmniejsza ono nasilenie dolegliwości, a u części pacjentek jest zupełnie wystarczające i nie wymagają one dalszych działań.
W wypadku, kiedy leczenie zachowawcze nie przyniosło oczekiwanych efektów kolejnym etapem jest: leczenie operacyjne – obecnie standardem są tu stosowane od kilkunastu lat operacje z użyciem taśm syntetycznych, które implantuje się pod cewką moczową, „zastępując” struktury odpowiadające za prawidłowe funkcjonowanie aparatu więzadłowego podtrzymującego cewkę moczową. Operację wykonuje się od strony pochwy i wymaga ona około 1,5 centymetrowego nacięcia śluzówki pochwy. Pobyt w szpitalu trwa na ogół około 2-3 dni. Skuteczność operacji jest wysoka. Kształtuje się na poziomie 90%, a powikłania możliwe jak przy każdej interwencji zabiegowej, zdarzają się rzadko.
W niektórych sytuacjach pacjent po konsultacji z lekarzem decyduje się na ostrzykiwanie okolicy cewki moczowej specjalnymi substancjami, które „uszczelniają” mechanicznie cewkę moczową.
Leczenie naglącej postaci nietrzymania moczu w znaczący sposób różni się od opisanego wyżej. Główną metodą stosowaną w tym schorzeniu jest leczenie farmakologiczne. Na rynku jest dostępnych kilka leków z różnych grup, oddziałujących na receptory w pęcherzu moczowym. Redukują one, a nawet całkowicie eliminują, nagłe parcia na pęcherz, zmniejszają częstość mikcji (oddawania moczu) zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy oraz ograniczają gubienie moczu w mechanizmie parć naglących. Niestety u większości pacjentek leki są stosowane przewlekle, podobnie jak leki na tarczycę czy nadciśnienie. U niektórych z nich udaje się stopniowo zmniejszać dawki lub okresowo rezygnować z leków.
W ostatnim czasie alternatywą dla pacjentek, u których leki są nieskuteczne lub dają uciążliwe objawy niepożądane, jest zabieg ostrzyknięcia pęcherza toksyną botulinową. U pacjentek z naglącym nietrzymaniem moczu, podczas jednodniowej hospitalizacji, podaje się toksynę botulinową do pęcherza moczowego, co pozwala zredukować dolegliwości na okres 6-12 miesięcy. Zabieg powtarza się według potrzeb pacjentki.
Warto wiedzieć, że mieszane postacie nietrzymania moczu lub postacie wtórne do innych chorób np. cukrzycy czy schorzeń neurologicznych, wymagają interdyscyplinarnej opieki kilku specjalistów: lekarzy ginekologów, urologów, fizjoterapeutek, położnych.
Aktualnie o problemie nietrzymania moczu mówi się coraz głośniej i odważniej. Coraz więcej kobiet zwraca się do lekarzy po pomoc, coraz więcej szuka informacji i metod leczenia. Z drugiej strony środowisko medyczne wychodzi naprzeciw potrzebom pacjentek i coraz skuteczniej i efektywniej edukuje swoich kolegów i koleżanki, pojawia się specjalizacja uroginekologiczna, w którą chętnie włącza się środowisko fizjoterapeutów oraz położnych.
… W wypadku, kiedy w naszym najbliższym otoczeniu spotykamy się z bliskimi osobami: mamami, ciociami, babciami, które cierpią na nietrzymanie moczu, zachęcajmy je do konsultacji z lekarzem specjalistą lub dyplomowanym terapeutą uroginekologicznym. Jest wiele możliwości i metod leczenia tego schorzenia. Do otwartości, szczerych rozmów oraz gotowości podjęcia leczenia szczerze zachęcam… 🙂 .
BIBLIOGRAFIA:
- www.nefrologia.mp.pl
- www.ntm.pl
- www.pl.wikipedia.org
- www.medonet.pl