“Gdy jesteś w ciąży, wszystko kręci się wokół miłości.”
Heidi Klum
…Skoro mamy w LICENCJI NA ZDROWIE wpis na temat fizjoterapii i ćwiczeń po cesarskim cięciu oczywistą sprawą jest dzisiejszy wpis na temat spotkań z fizjoterapeutą po porodzie naturalnym 🙂 .
Zacznijmy jednak od samego początku…
Czym jest poród naturalny?…
Porodem nazywamy następujące po sobie procesy, które mają na celu wydalenie z macicy wszystkich elementów jaja płodowego: płód, płyn owodniowy oraz popłód. Prawidłowo dziecko jest w ułożeniu podłużnym główkowym, a poród rozpoczyna się spontanicznie, bez znieczulenia nadoponowego ani środków naskurczowych.
- poród prawidłowo rozpoczyna się w 40 tygodniu ( możliwe odchylenie to 14 dni )
- wyróżniamy 4 etapy porodu: fazę rozwierania, wydalania, łożyskową oraz poporodową
Faza rozwierania:
- trwa od początku porodu do całkowitego rozwarcia szyjki macicy
- rozpoczyna się skurczami, niekoniecznie odczuwalnymi, kiedy to ostatecznie szyjka skraca się i rozszerza
- trwa 8-9 godzin u wieloródek, 10-16 u pierwiastek
Faza wydalania:
- faza skurczów partych, bardzo silnych i niezależnych od rodzącej
- przy odpowiednim wykorzystaniu skurczów noworodek przesuwa się w kanale rodnym
- trwa od 30 minut do 2 godzin
Faza łożyskowa:
- faza delikatnych skurczów, będących znakiem obkurczania się macicy
- dochodzi do oddzielenia i wyparcia łożyska
Faza poporodowa:
- to trwający około godziny okres ścisłej obserwacji noworodka i rodzącej
Uszkodzenia krocza w trakcie w trakcie porodu:
- I stopień – jest tylko uszkodzeniem skóry – spoidła tylnego bez uszkodzenia mięśni krocza
- II stopień – to uszkodzenie krocza z mięśniem opuszkowo – jamistym aż do mięśnia zwieracza odbytu
- III stopień – uszkodzenie krocza z mięśniem zwieraczem odbytu, możliwe też jest uszkodzenia przedniej ściany odbytnicy
W trakcie porodu mamy do czynienia z trzema rodzajami nacinaniem krocza ( epizjotomią ):
- pośrodkowym – szybciej się goi, mniej uciążliwe dla kobiety, istnieje jednak ryzyko uszkodzenia odbytu i mięsnia zwieracza odbytu zewnętrznego
- bocznym – uciążliwe dla kobiety, trudne gojenie się
- skośnym – grozi dużą utratą krwi i dużymi dolegliwościami poporodowymi oraz bólem podczas stosunku
Co obejmuje pielęgnacja rany po cięciu krocza?
- po każdej wizycie w toalecie należy płukać krocze dużą ilością wody i środkiem antybakteryjnym
- podcieranie się bardzo delikatnie, najlepiej jednorazowym ręcznikiem/ papierem i zawsze od przodu do tyłu
- regularne zmienianie podkładów
- wietrzenie krocza
- prysznic jest lepszy niż kąpiel w wannie
- należy pamiętać, ze wilgoć sprzyja rozwojowi bakterii i infekcji
Co obejmuje ocena fizjoterapeutyczna po porodzie siłami natury?
- rozejście mięśni prostych brzucha
- stabilność połączeń w obrębie miednicy
- napięcie mięśni brzucha
- dno miednicy ( ocenę procesu zwijania się macicy )
- sposób oddychania ( jakim torem )
- ogólną postawę ciała
Warto zwrócić uwagę, że po porodzie siłami natury zawsze i niezmiennie spotykamy się z zaburzeniami funkcjonalnymi w obrębie dna miednicy:
- nietrzymanie moczu po porodzie pochwowym występuje u 14 – 30 % kobiet
- nietrzymanie stolca – po pęknięciu III st. – dotyczy 20 – 50% kobiet
- epizjotomia – nie chroni przed niewydolnością dna miednicy, a jest czynnikiem ryzyka występowania nietrzymania stolca
- inkontynencja anorektalna – obejmuje 23% kobiet po porodach pochwowych i pochwowo – operacyjnych
- problemy z napinaniem krocza w sposób świadomy
- hamowanie aktywności mięśniowej z powodu bólu
- kontrola nerwowo – mięśniowa dna miednicy jest zaburzona w wyniku dużych sił rozciągających, a nawet uszkodzenia
- zmniejszenie siły mięśniowej mięśni dna miednicy
- zaburzenie czucia i percepcji
I wreszcie dotarliśmy do pracy fizjoterapeuty z pacjentką w połogu 🙂 .
Jakie są główne cele terapii?…
- nauka prawidłowego napinania i rozluźniania mięśni dna miednicy; od 10 dnia progresywnie zaczynamy ćwiczyć świadome napinanie mięśni dna miednicy ( wcześniej stymulacja odruchowa )
- stymulacja dna miednicy czuciowa i oddechowa
- poprawa percepcji ciała
- stymulacja krążenia
- wspomaganie gojenia się rany
- mobilizacja obszaru lędźwiowo- krzyżowego
- korekcja postawy i świadome jej utrzymywanie
- odciążenie miednicy
W pracy z pacjentką wprowadzamy leżenie przodem, które wspomaga inwolucję macicy, ułatwia odpływ odchodów połogowych, odciąża dno miednicy, pogłębia oddech, odciąża kręgosłup lędźwiowo – krzyżowy i stawy krzyżowo – biodrowe, a przy dostępie powietrza zapewnia lepsze gojenie się rany.
Czego należy unikać w praktyce codziennych ćwiczeń?:
- ćwiczeń brzucha ze zgięciem kręgosłupa piersiowego
- wykorzystania siły maksymalnej dla treningu mięśni dna macicy
- zatrzymywania strumienia moczu w czasie mikcji
- długotrwałych pozycji siedzących i stojących
I tak jak w przypadku fizjoterapii po cesarskim cięciu TUTAJ również obowiązują ścisłe zasady ćwiczeń w połogu:
- mniej – znaczy więcej 🙂
- bardziej zwracamy uwagę na jakość ruchu niż na ilość powtórzeń
- ruchy wykonujemy bez nadmiernego wysiłku
- ruchy wykonujemy powoli i starannie
- zawsze pamiętamy o krótkich przerwach między seriami 🙂 …
Późno już, moi domownicy – nie wyłączając kocurków – smacznie już śpią 🙂 .
Pora, też i na mnie… Na koniec jeszcze do wszystkich Pań, przyszłych Mam,pełnych obaw i niepewności przed trudami porodu: przygotowujecie wyprawkę, malujecie pokoik, wyszukujecie modny i wygodny wózeczek… Jednak w natłoku spraw warto pomyśleć o przygotowaniu swojego ciała do świadomej gimnastyki przywracającej sprawność po porodzie. Myślę, że współczesne czasy to stałe i dynamiczne zmiany… Zmienia się również świadomość co do zdrowia i sprawności kobiet… Jedno jest pewne: dobre przygotowanie do porodu, połogu i macierzyństwa to jedna z najlepszych inwestycji w swoje zdrowie.
Do ruchu, aktywności fizycznej, i spotkań z zaufanym fizjoterapeutą serdecznie zapraszam…
z pozdrowieniami nocną porą
Wasza m
BIBLIOGRAFIA:
- Karowicz-Bilińska Agata, Sikora Anita, Estemberg Dorota, Brzozowska Maria, Berner-Trąbska Marlena, Kuś Ewa, Kowalska-Koprek Urszula, “Fizjoterapia w położnictwie” , Ginekologia Polska 2010, 81,441-445
- “Aktywność fizyczna zalecana we wczesnym połogu” Dorota Torbé, Anna Stolarek, Anna Lubkowska, Andrzej Torbé, Pomeranian J Life Sci 2016;62(3):53-56
- Dariusz Szukiewicz “Fizjoterapia w ginekologii i położnictwie”, Poród fizjologiczny i okres połogu, str. 35-42
- INSPIRACJA/PIŚMIENNICTWO “Physio Pelvica” A.Kowing, K.Wissmiller, U. Henscher, U. Henscher, Ch. Rothe, B. Carriere, S. Soeder, A. Muzykorska