“Tam gdzie nie ma dzieci, brakuje nieba.”
Algernon Charles Swinburne
Dzisiaj temat bardzo ważny, który spędza sen z powiek wszystkich młodych rodziców:
ASYMETRYCZNE UŁOŻENIE GŁÓWKI DZIECKA i związane z tym deformacje ułożeniowe wywołane uciskiem na jedną stronę głowy, czyli ZESPÓŁ SIEDMIU OBJAWÓW.
Bardzo często odwiedzają mnie w gabinecie rodzice z noworodkami bądź też z niemowlętami, które w leżeniu na plecach stale trzymają główkę pochyloną i skręconą tylko w jedną stronę.
Czy takie ułożenie główki dziecka jest bezpieczne? O czym świadczy i czy jest powodem do zmartwień? Czy powinniśmy taką pozycje korygować?…A jeśli tak, to kiedy i u kogo?….
Zespół siedmiu objawów.
Pozycja w pochyleniu bocznym z wtórnym skręceniem głowy oraz nadmiernym rozciągnięciem kręgosłupa szyjnego opisana jest w literaturze medycznej jako “zespół siedmiu objawów”.
W ułożeniu asymetrycznym główki dziecka mamy do czynienia z :
- asymetrią czaszki – następuje spłaszczenie potylicy, krzywe ustawienie głowy, a w następstwie skrzywienie twarzy;
- asymetrią miednicy w tym samym kierunku;
- przykurczem tkanek miękkich kręgosłupa po stronie wklęsłej;
- skoliozą w stronę grzbietową;
- przykurczem przywiedzeniowym;
- ograniczeniem odwodzenia – dysplazja stawów biodrowych;
- kifozą lędźwiową w stronę grzbietową, powodująca nieprawidłową postawę tułowia i ustawienie nóg.
Fizjoterapeuci podczas stwierdzenia asymetrii i wad ułożeniowych zalecają natychmiastową terapię w celu uniknięci deformacji wtórnych oraz poprawy sensoryki proprioceptywnej i przedsionkowej.
Odwracanie głowy w jedną stronę u niemowląt określamy mianem strony preferowanej i uznajemy za zjawisko fizjologiczne. WARTO jednak zwrócić uwagę, czy dziecko potrafi równie sprawnie odwracać głowę w lewo i w prawo, i czy może wybrać sobie stronę. Jeśli dziecko potrafi obrócić głowę tylko w jedną stronę, należałoby mówić o pozycji wymuszonej i zdiagnozować przyczynę odwracania głowy w jedną stronę – tym bardziej, że zawsze wiąże się ono również z jednostronnym przekrzywieniem ciała.
Jakie są przyczyny wymuszonego asymetrycznego ułożenia główki noworodka bądź niemowlęcia?
Możliwe przyczyny:
- dysfunkcje górnego odcinka kręgosłupa szyjnego, blokada pierwszego i drugiego stawu szyjnego;
- kręcz szyi, który powstał w życiu płodowym lub po urodzeniu; najczęściej występuje uszkodzenie tkanki połączone przed lub w czasie porodu z pęknięciami i krwawieniem do mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego, które prowadzi do wtórnych deformacji tkanki łącznej;
- zespół Kiss (zaburzenia symetrii stawów głowy), któremu mogą towarzyszyć zaburzenia snu i nadmierny płacz;
- zaburzenia o charakterze neurogennym;
- lekkie zaburzenia koordynacji ośrodkowego układu nerwowego;
- kraniosynostozy ( ścieśnienie czaszki, polegające na przedwczesnym zarośnięciu jednego łub kilku jednocześnie szwów czaszkowych, np. czołowego, wieńcowego, strzałkowego lub węgłowego).
Warto zapamiętać!!
- Każde jednostronne skręcenie głowy musi być rozpatrywane na tle współreakcji ciała;
- wymuszone skręcenie głowy z pochyleniem bocznym skutkuje asymetrycznym rozwojem ciała z wtórnymi szkodami dla tułowia, bioder i stóp;
- zaburzony zostaje symetryczny rozwój ruchowy;
- chwytanie, obrót, i stabilna pozycja leżąca na boku nie rozwijają się równomiernie z obu stron;
- strona potyliczna rozwija się z opóźnieniem;
- kształt głowy zmienia się bardzo szybko (!!) – już po dziesięciu dniach jednostronna pozycja głowy jest widoczna w postaci lekkiej asymetrii twarzy;
- każde jednostronne skręcenie głowy z pochyleniem bocznym jest patologią i powinno być poddane natychmiastowej terapii w celu uniknięcia zniekształcenia czaszki i wtórnych zaburzeń postawy.
UWAGA!! Rodzice często zwracają uwagę pediatrom na jednostronne obracanie główki. Najczęściej w odpowiedzi słyszą, że dziecko z tego wyrośnie – jest to jednak błędne założenie. Warto już podczas pierwszych badań profilaktycznych i spotkań z pediatrą zadbać o właściwe ułożenie noworodka, a później niemowlęcia – i w pełni kontrolować obrót głowy w pozycji leżącej na plecach i brzuchu.
W przypadku wątpliwości warto odwiedzić gabinet fizjoterapeutyczny w celu przeprowadzenia diagnostyki rozwoju ruchowego noworodka czy niemowlęcia, i to już poczynając od pierwszych tygodni jego życia. Wprawny fizjoterapeuta przeprowadza wywiad z rodzicami i dokładnie ogląda całe dziecko oraz testami diagnostycznymi sprawdza jego rozwój oraz odruchy. Zawsze podpowie, jak pielęgnować dziecko, jak je układać, jak podnosić i nosić – to co ważne: już same pozycje ułożeniowe dziecka, korekta ułożenia główki w leżeniu na grzbiecie i na brzuszku – mogą być w tym momencie terapią dla dziecka.
Warto pytać, warto szukać, warto być czujnym, by wspierać zdrowy rozwój motoryczny swojego dziecka 😉 .
…z pozdrowieniami, Wasza m